Pożyczka zwolniona z PCC – jakie warunki trzeba spełnić?

Czym jest PCC?

Dokonujący niektórych transakcji w obrocie gospodarczym podatnik jest zobowiązany do zapłaty PCC, czyli podatku od czynności cywilnoprawnych. Podatek ten od 1 stycznia 2001 roku przejął rolę opłaty skarbowej, obowiązującej od umów i innych oświadczeń woli o charakterze cywilnoprawnym. Aby opłacić PCC, należy sporządzić deklarację PCC-3 oraz zapłacić kwotę podatku według określonej w przepisach stawki.

Kiedy należy odprowadzić PCC?

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych omawiany podatek powinien być zapłacony w chwili:

• Sporządzenia umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• Sporządzenia umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• Sporządzenia umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• Sporządzenia umowy dożywocia,
• Sporządzenia umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.

Natomiast pożyczki pozabankowe, pożyczki gotówkowe z instytucji finansowych nie podlegają opodatkowaniu. 

W jakiej wysokości opłatę należy uiścić?

W zależności od tego, jaki tryb transakcji zawieramy, PCC może wynosić od 0.1% do 2%. Aktualnie podatek od pożyczki wynosi 0,5% jej wartości, czyli w chwili, gdy pożyczamy 5 000 zł, zapłacimy 25 zł podatku.

Kiedy pożyczka jest zwolniona z PCC?

Pożyczki zwolnione z podatku od czynności cywilnoprawnych to pożyczki w obrębie rodziny. Całkowite zwolnienie od podatku należy się zerowej grupie podatkowej, czyli:

• małżonkowi,
• zstępnym (syn, córka, wnuki),
• wstępnym (matka, ojciec, dziadkowie),
• rodzeństwu,
• ojczymowi,
• macosze,
• pasierbowi.

Należy jednak pamiętać, że warunkiem zwolnienia z podatku jest złożenie w urzędzie skarbowym odpowiedniego formularza w terminie do 14 dni od zawarcia umowy. Konieczne jest również przekazanie pieniędzy przelewem lub przekazem pocztowym (ze zwolnienia nie można skorzystać w przypadku pożyczki przekazanej w gotówce).

Natomiast dla osób znajdujących się w I grupie podatkowej dodatkowo przysługuje kwota wolna od podatku, która aktualnie wynosi 9 637 złotych. Do I grupy podatkowej należą wszystkie osoby należące do grupy 0, a dodatkowo teściowie, zięciowie i synowe. Dlatego dla grupy 0 sensowniej jest skorzystać z ulgi PCC, a teściom, zięciom i synowym z kwoty wolnej od podatku. Co ważne jeśli przekroczy się kwotę wolną od podatku, PCC będzie naliczony tylko od części pożyczki, która ją przekracza, a nie od całej wartości pożyczki.

Z czym wiąże się nieopłacenie podatku?

Jeśli dojdzie do sytuacji, w której nie zapłacimy PCC lub nie zrobimy tego na czas, urząd skarbowy może nałożyć na nas wyższą stawkę podatku w wysokości 20%. Warto wspomnieć o tym, że uiszczenie opłaty podatku od czynności cywilnoprawnych leży po stronie pożyczkobiorcy.